Japonlar Türk Susamının Peşinde

Dünyanın en kaliteli ve lezzetli susamını üreten Türkiye, susam ihtiyacını Afrika ülkelerinden karşılarken, elindeki yerli üretimi Japonya’ya pazarlıyor.

Antalya Ticaret Borsası’nın yayın organı Borsanomi Dergisi‘nin son sayısında yayınlanan araştırmaya göre; Bir dönem susamda söz sahibi olan Türkiye’de yıllık susam tüketimi 160 bin tonun üzerinde ancak üretim 19.5 bin ton. Türkiye’nin ithal ettiği susamın miktarı ise 150 bin ton civarında.

Türkiye’de susam üretim alanları her geçen yıl azalıyor. 2007 yılında 297.8 bin dekar alanda 20 bin ton susam üretilirken, bu rakam 2013 yılında 248 bin dekar alanda 15.4 bin ton üretime kadar düştü. 2016 yılında toparlanma yaşayan susam üretimi 289.3 bin dekar alanda 19.5 bin tona çıktı. Ancak üretim iç tüketime yetmiyor. Türkiye, pastacılık sektörü ve simidin vazgeçilmezi, tahinin hammaddesi susamı Nijerya, Sudan, Çad, Etiyopya gibi ülkelerden ithal ederken, Japonya’ya yerli susam ihraç ediyor.  Türkiye 2007 yılında susam ithalatına 92 milyon dolar harcarken, bu rakam 2016 yılında 235 milyon dolara yükseldi.

Yerli susam ile ithal susam arasında lezzet ve kalite farkı nedeniyle fiyat farkı da bulunuyor. Yerli susamın kilogram fiyatı 7 TL iken, ithal susamın kilogram fiyatı 5 TL. Türkiye’de susam üretim alanı her geçen gün azalırken, hasadının zor olması ve devlet desteğinden yeteri kadar yararlanılamaması susam üretimini her geçen gün azaltan faktörler arasında yer alıyor.

Dünyanın En Kaliteli Susamı Manavgat’ta Yetişiyor

Bütün bunlara rağmen Türkiye’de üretilen özellikle Manavgat bölgesinde üretilen susamın kalitesi ve lezzeti rakip tanımıyor. Bir dönem Osmanlı saray mutfağının tedarikçisi konumundaki Manavgat şimdi Japonların gözde üretim alanı olarak ön plana çıkıyor. Türkiye, geçen yıl Japonya’ya 8 milyon dolarlık yerli susam ihraç etti.

Antalya Ticaret Borsası Meclis Üyesi Veli Karasu, dünyanın en kaliteli susamının Manavgat’ta bölgesinde yetiştiğine dikkat çekti. Bir dönem Osmanlı mutfağının vazgeçilmezi olan Manavgat susamının Japonlar tarafından talep edildiğini bildiren Karasu, iç piyasanın talebini karşılamak için ise Nijerya, Sudan, Etiyopya gibi ülkelerinden ithalat yaptıklarını kaydetti.
Veli Karasu, “Dünyanın en güzel susamı Manavgat’ta üretiliyor. Japonlar susam için Manavgat’a geliyor. Üretilen susamın büyük bölümü ihracata gidiyor. İthal susam 5 TL iken yerli susam 6-7 TL’den satılıyor” diye konuştu. Karasu, devletin 2017 yılında sertifikalı tohum kullanan üreticiye dekarda 4 TL destek verdiğini anımsatarak, küçük arazilerdeki üretim nedeniyle üretici tarafından yeterince yararlanılamadığını bildirdi. Karasu, üreticinin susam ekimine yönlendirilmesi halinde yurt içi talebin yerli üretimle karşılanacağını, döviz kaybının engelleneceğini, kırsal kalkınmaya da destek olunacağını söyledi.

Antalya’da Üretim Azalıyor

Türkiye’nin hatta dünyanın en iyi susamının üretildiği Antalya’da üretim her geçen gün azılıyor. 2007 yılında 78.6 dekar alanda, 6 bin ton susam üretilirken, 2016 yılında yaklaşık 47 bin dekar alanda 3.3 bin ton susam üretimi gerçekleşti.