EXPO Nasıl Kurtulur?
|Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, EXPO 2016 Antalya Uluslararası Bahçecilik Sergisi’nin Antalya için bir dönüm noktası oluşturması ve yeni bir başarı hikayesi yaratması amacıyla 3 kurumunun girişimiyle alındığını belirterek, “EXPO 2016 sadece sergi süresince açık kalmayacaktı. Sergi kapandıktan sonra da kente fayda sağlamaya ve katma değer üretmeye devam edecekti. Ancak üzüntüyle belirtmek isterim ki aradan geçen dört yılda EXPO 2016 tek kamu kurumunun üzerinde atıl olarak kalmıştır. EXPO 2016’yı daha fazla atıl bırakmamalı ve kentimize bir yük haline getirmemeliyiz” dedi.
Antalya Ticaret Borsası Ağustos Ayı Meclis Toplantısı, ATB Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında online yapıldı. ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, ekonomi, tarım, ülke gündemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Kurban Bayramı ve ağustos ayının rehavetiyle koronavirüs vaka ve hastalıktan ölüm sayısında artış yaşandığına dikkat çeken Çandır, sağlık önlemleri kapsamında Ağustos ayı meclisini uzaktan erişimle yaptıklarını söyledi.
MASKE MESAFE HİJYEN UYARISI
Meclis üyelerinden koronavirüs ile mücadelede kişisel ve firma bazında daha dikkatli olmaları ve tedbirleri en üst seviyeye çıkarmalarını isteyen Çandır, “Geride bıraktığımız 25 günde 470’in üzerinde vatandaşımız vefat ederken 30 binin üzerinde vatandaşımızın hastalığa yakalandı. Virüse karşı insanımız daha dikkatli davranmalıdır. Vatandaş olarak sosyal hayatımızda maske, mesafe ve hijyen kurallarına daha fazla uymamız, düğün ve cenaze gibi etkinliklerden uzak durmamız hastalığın yayılımında önem arz etmektedir. Ancak bu konuda kamu otoritesinin alacağı tedbirlerin çok daha etkili olacağı hususunu da bir kez hatırlatmak isterim” diye konuştu. Çandır, koronavirüse yakalanan Antalya Büyükşehir Belediyesi Başkanı Muhittin Böcek ve Alanya Büyükşehir Belediye Başkanı Adem Yücel ile hastalara şifa dilerken, “Koronavirüs nedeniyle kaybettiğimiz insanlarımıza Allah’tan rahmet, geride kalanlara sabır ve başsağlığı diliyorum” dedi.
HASARIN BOYUTLARI ORTAYA ÇIKIYOR
ATB Başkanı Çandır, Meclis’te ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Mart ayının ikinci yarısından Haziran ayı başına kadar büyük ölçüde kapalı kalan ekonominin hareketlenmeye başladığı bu dönemde bir yandan hasar tespit çalışmaları yapılırken diğer yandan duran işleri yeniden hareketlendirmeye çalışmaya yoğunlaştıklarını belirten Çandır, şunları söyledi:
“Ağustos ayının sonuna geldiğimiz bugünlerde, uğradığımız ekonomik hasarın boyutları konusunda daha nesnel bilgilere sahip olmaktayız. Bu bilgileri özellikle ülkemiz ve kentimiz karşılaştırmalarıyla değerlendirmeye çalışıyoruz. Çünkü kentimizin uğradığı ekonomik hasar boyutunun nispi olarak çok daha ağır olduğunu biliyoruz. Fakat bunu ölçülendirme konusunda daha nesnel bilgilere de sahip olmaya önem veriyoruz. Biliyorsunuz yılın ilk üç aylık büyümesi yüzde 4,5 gibi beklentilerin ve dünya ortalamasının üzerinde ilan edildi. Bu büyümeye de tarım sektörü yüzde 3 ile eşlik etti. 2019 yılının ilk üç ayına göre daha iyi bir performans göstermemize rağmen, ki o dönemde yüzde 2,3 küçülmüştük, hepimiz Nisan, Mayıs ve Haziran aylarının yani ikinci çeyreğin büyüme performansını merak etmekteyiz.”
ORTALAMANIN ÜZERİNDE KREDİ KULLANDIK
Piyasada kullanılan ticari kredi ve çek-senet hacimlerindeki gerçekleşmelerin kent ve ülke ekonomisinin üretim ve ticaret performansına yönelik öncü göstergeler olduğunu kaydeden Çandır, şu bilgileri paylaştı:
“Yılbaşından bu yana dönemsel gerçekleşmelere baktığımızda görmekteyiz ki, ilk 3 ayda ticari kredilerde ülke genelinde yüzde 15’lik büyümeye karşılık kentimiz iş dünyasında yüzde 19’luk büyüme yaşanmıştır. Salgının ekonomiyi kapattığı ikinci 3 ayı da kapsayan 6 aylık dönemde ise kullanılan ticari krediler ülke genelinde yüzde 28 ve kentimizde yüzde 33 artmıştır. Ekonomide sağlanan yüzde 4,5’luk büyümeyi destekleyen kredi kullanımlarımız ülke ortalamasının üzerinde seyretmiştir.”
Tarım ve ticaret sektörlerinin kullandığı kredilerde de Antalya’nın daha yüksek kredi büyümeleri sağladığını bildiren Çandır, “Özellikle tarım sektörünün kullandığı kredilerdeki artış, ortalamaların çok üzerinde seyretmiştir. Mesela ilk 3 ayda Türkiye genelindeki yüzde 8’lik tarım kredisi büyümesine karşılık kentimizde yüzde 19’luk büyüme yaşanmıştır. Altı aylık dönemde ise yüzde 12’lik ülke geneli büyümesine karşılık kentimizin tarım kredisi yüzde 30 büyümüştür. Kentimiz tarım sektöründeki bu 2,5 katlık kredi artışlarını sadece yatırım olarak değerlendirmemeliyiz. Bu artışın içinde zorlukları aşmak ve faaliyetlere devam edebilme çabası da yer almaktadır” dedi.
Çek-senet kullanımının da ekonomik performansın öncü göstergesi olduğunu belirten Çandır, özellikle ibrazında ödenen çek tutarlarındaki gerçekleşmeler, üretim ve ticaret hacminin yönü konusunda yol gösterici olduğunu söyledi. Çandır, Antalya iş dünyasının ülkemiz iş dünyasının karşı karşıya olduğu daralmanın 2 katından fazla bir daralma yaşadığını bildirirken şunları paylaştı:
“İkinci 3 aylık ve Temmuz’dan Temmuz’a yıllık gerçekleşmelerde kentimizde durum, ülke genelinin 2 katından fazla daha olumsuz olmuştur. Halbuki ilk 3 ayda, kredi kullanımında olduğu gibi ülke genelinden çok daha yüksek bir performans göstermişiz. Zaten hatırlarsanız 2020 yılı beklentilerimiz, Türkiye ortalama beklentilerinin üzerinde bulunmaktaydı. Nitekim ilk 3 aydaki gerçekleşmeler, bu beklentilerimizin doğru ve gerçekçi olduğunu bize göstermiştir. Ancak Mart ayı ortasından itibaren karşı karşıya kaldığımız durum; kentimizi, ülke genelinden 2 kattan fazla olumsuz etkilemiştir. İbrazında ödenen çek tutarı ilk 3 ayda ülke genelinde yüzde 16 artarken kentimizde yüzde 21 artış göstermiştir. Salgının başladığı ikinci 3 ayda ise ülke genelindeki yüzde 4’lük artışa karşılık kentimizdeki çek tutarı yüzde 20 azalmıştır. Geçen yılın Temmuz ayına göre bu Temmuz’da ibrazında ödenen çek tutarı ülke genelinde yüzde 32’lik azalışa karşılık kentimizde yüzde 67 azalmıştır. Temmuz ayında kentimiz hala, yüzde 1’in altında büyüdüğümüz geçen yıla göre, daralmaya devam etmektedir. Yedi aylık toplam çek ödemlerine bakarsak kentimiz için durum daha vahimdir. İlk yedi ayda ülke genelinde ibrazında ödenen çek tutarı yüzde 2’lik artış gösterirken kentimizde ise yüzde 17’lik azalış yaşanmıştır.”
KARŞILIKSIZ ÇEK AZALDI
Kullanılan çek hacminde yaşanan ciddi azalışlara paralel olarak karşılıksız çek tutarlarında da azalışlar yaşandığını söyleyen Ali Çandır, “Bunun bir nedeni ticari faaliyet daralması olurken diğer bir önemli nedeni de kolaylaşan krediye erişim dolayısıyla çeklerin, alınan kredilerle ödenmesidir” dedi. Geçen yılın Temmuz ayına göre bu Temmuz’da ülke genelinde karşılıksız çek tutarının yüzde 69 azalırken, Antalya’da yüzde 45 azaldığını, ilk yedi aylık toplamda ise ülke genelinde yüzde 56’lık azalışa karşılık Antalya’da yüzde 25’lik azalış yaşandığını bildiren Çandır, bu dönemde protesto edilen senet tutarlarında da karşılıksız çeklerdekine benzer azalışlar yaşandığını kaydetti.
KADIN İSTİHDAM KAYBINDA İLK SIRADAYIZ
Küçük ve orta boy işletmeler için istihdamı korumanın önemli olduğunu vurgulayan Ali Çandır, “Çünkü büyük işletmeler kadar kurumsal ve profesyonel değiliz. İşletmelerimizdeki arkadaşlarımızı bire bir tanırız. Ailelerini biliriz. Birbirimizin derdine ve sevincine ortak oluruz. Hal böyleyken son çareyi de tüketmeden, istihdam kaybını düşünmeyiz. İstihdam ve işsizlik konusunda ilan edilen son rakamlara baktığımızda, alınan tüm önlemlere rağmen, gerek kentimiz gerek ülkemiz için sürdürülebilir bir durumda olmadığımız anlaşılmaktadır. Ekonomisinin yüzde 76’sı hizmet ve yüzde 8’i tarımdan oluşan kentimizde istihdam kayıpları ülke genelinin çok üzerinde olmuştur” dedi. Mayıs 2020’deki istihdam kaybının yüzde 38’lik kısmının Antalya’da yaşandığını belirten Çandır, “Bu kaybın büyük bir bölümü konaklama ve benzeri sektörlerde yaşanmıştır. Böylece Antalya istihdamda en yüksek kayıp veren il olmuştur. Kadın istihdamındaki kayıpta da yüzde 33 ile ilk sırada yer almaktayız” dedi.
Tarımın istihdam kaybını bir nebze olsa da tutmaya çalıştığını ancak yeterli olamadığını bildiren Çandır, hizmet sektörünün ağırlığının bu çabayı boşa çıkardığını söyledi. Çandır, işyeri sayılarındaki azalışın da bu kaybı artırdığını belirtti.
SALGINDA KÜÇÜK İŞLETMELER KAN KAYBETTİ
KOBİ işyeri sayısı ve çalışan sayısı en fazla azalan ilin Antalya olduğuna dikkat çeken ATB Başkanı Ali Çandır, “Yani bu salgın, KOBİ’leri ve çalışanlarını vurmuştur. Kentimizin işyeri ve sektör yapısı, bu salgından birinci derecede olumsuz etkilenmemize yol açmıştır. Özü itibariyle kentimiz bu salgında hala bir afet bölgesi konumunda bulunmaktadır” dedi.
TARIM KURTARICI
Tarımın stratejik sektör olarak tanımlanması ve bu yönde adımlar atılması gerektiği konusu, artık hayati bir konu haline geldiğini vurgulayan Ali Çandır, “Aksi halde tarımı terk hali durmayacaktır. Nitekim son bir yıl içinde tarımdaki üretici sayısı tüm Türkiye’de 100 bine yakın azalmıştır. Antalya bu azalışa nispi olarak direnmeye çalışmış ama yaklaşık 3.500 kayıpla ülke genelinde dördüncü sırada yer almaktan kurtulamamıştır” dedi. Tarımın ihracat boyutuna da dikkat çeken Ali Çandır, Ocak-Temmuz döneminde dövizdeki yükselişlere rağmen özellikle sanayi ve maden sektörlerinde hem ülke genelinde hem de kentimizde azalışlar yaşanırken, tarımsal ihracatta artışın devam ettiğini söyledi. Çandır, “Nitekim, ülkemiz yedi aylık tarım ihracatı yüzde 4 artarken kentimiz tarım ürünleri ihracatı yüzde 16 artmıştır. Yılın ikinci yarısında ihracatımızın daha yüksek bir performans göstermesini de beklemekteyiz” dedi.
EXPO ATIL BIRAKILMAMALI!
Ali Çandır, Meclis’te atıl durumda kaderini bekleyen EXPO 2016 alanına ilişkin değerlendirmede bulundu. EXPO 2016 Antalya Uluslararası Bahçecilik Sergisi’nin Antalya için bir dönüm noktası oluşturması ve yeni bir başarı hikayesi yaratması amacıyla 3 kurumunun girişimiyle alındığını anımsatan Çandır, “EXPO 2016 sadece sergi süresince açık kalmayacaktı. Sergi kapandıktan sonra da kente fayda sağlamaya ve katma değer üretmeye devam edecekti. Ancak üzüntüyle belirtmek isterim ki aradan geçen dört yılda EXPO 2016 tek kamu kurumunun üzerinde atıl olarak kalmıştır. Sağolsun Tarım Müdürlüğümüz bu konuda çaba sarf etmektedir. Bu durum hem söz konusu kamu kurumuna hem de Antalya’ya büyük bir maliyet yüklemektedir. Bu maliyet sadece paradan ibaret değildir. Aynı zamanda yaratılamayan faydayı ve üretilemeyen katma değerleri de kapsamaktadır. Mevcut gidişat EXPO 2016 alanı ve kentimiz için sürdürülebilir nitelikte değildir” diye konuştu. EXPO 2016’nın geleceği için kurumlar ve kentin duyarlı kesimlerinin bir araya gelmesi ve sürdürülebilir çözümler üretmesi çağrısında bulunan Çandır, “Antalya Ticaret Borsası olarak sözünü ettiğimiz meslek kurumlarına ve kentimizin duyarlı kesimlerine açık davetimizdir. EXPO 2016’yı daha fazla atıl bırakmamalı ve kentimize bir yük haline getirmemeliyiz” dedi.
YÖREX’E PANDEMİ RÖTARI
ATB Başkanı Ali Çandır, YÖREX’i pandemi nedeniyle bu yıl ertelediklerini belirterek, 20-24 Ekim 2021’da tarihlerinde yapacaklarını duyurdu. YÖREX kapsamlı çalışmaların devam edeceğini vurgulayan Çandır, “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğimizin öncülüğünde bütün kentlerimizde çeşitli eğitimler ve toplantılarla sürdürmeye devam edeceğiz” dedi.
YANGIN UYARISI
Temmuz ayı meclisinde Ağustos ayının orman yangınları için kritik bir öneme sahip olduğunu belirttiğini anımsatan Çandır, 1-25 Ağustos tarihlerinde ülke genelinde irili ufaklı 182 yangın çıktığını, bu yangınların 24’ü yani yüzde 13’ünün ise Antalya’da çıktığına dikkat çekti. Çandır, “Yangınların 23’ü ise son 10 günde meydana gelmiştir. Dolayısıyla çok daha dikkatli olmamız gereken bir dönemde olduğumuzu tekrar hatırlatmak isterim” dedi.
Ağustos ayının felaketlerle geçtiğini kaydeden Çandır, Beyrut Limanı’nda yaşanan patlamada hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diledi. Çandır, “Allah hiçbir ülkeye böyle felaketler yaşatmasın. Çünkü bizler ülke olarak 17 Ağustos 1999 depreminin derin acısını hala unutamıyoruz. Zaten unutulması da mümkün olmayan ve ders almamız gereken bir felakettir. Kayıplarımızı bir kez daha rahmetle anıyorum. Ancak dersimize daha iyi çalışmalıyız. Geçtiğimiz ay Artvin ve Rize’de, geçtiğimiz günlerde ise Giresun’da yaşanan sel felaketinde kaybettiğimiz vatandaşlarımız ve jandarma erlerimize çok üzüldük. Vefat eden insanlarımıza Allah’tan rahmet, yaralananlara acil şifalar diliyorum” diye konuştu.
REZERV HEPİMİZİ SEVİNDİRDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Karadeniz açıklarında Fatih Sondaj Gemisi’nin doğalgaz rezervi keşfettiğinin açıklandığını anımsatan Çandır, “Doğalgaz bağımlılığımızın azaltılmasına umut olan bu rezervin devamının gelmesini ve ülkemiz ekonomisine katkıda bulunacak bu keşfin vatanımıza ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum” dedi.
HİSARCIKLIOĞLU’NU DESTEKLİYORUZ
Gazeteci Fuat Uğur’un TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu ve TOBB camiasına yönelik talihsiz paylaşımını kınayan Çandır, duyarlılığıyla bilinen Hisarcıklıoğlu’nun milletin ihtiyaçları için özveriyle çalıştığını, bunun gözardı edilemeyeceğini söyledi. Çandır, “Hisarcıklıoğlu’nun çalışmalarını her zaman destekliyoruz” dedi.
FİRMALARA KUTLAMA
İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan 2019 yılı Türkiye’nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde Borsa’ya üye Ekiciler Süt Gıda Tarım Hayvancılık San. Tic. A.Ş ile Antalya’da faaliyet gösteren CW Enerji Mühendislik Tic. ve San. A.Ş’nin yer aldığını belirten Çandır, ”Her iki firma yetkililerini ve çalışanlarını tebrik ediyorum. İSO ilk ve ikinci 500 arasındaki firma sayımızın önümüzdeki yıl katlanarak artmasını diliyorum” dedi.
MİLLİ BAYRAMLARA KUTLAMA
30 Ağustos Zafer Bayramı’nı kutlana Çandır, başta önderimiz Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere vatanı uğruna canlarını feda eden şehitleri rahmetle anarken ve gazilere minnet duygularını ifade etti. Çandır, 949. yıl dönümünü kutlanan Malazgirt Zaferi’nin kahramanı Sultan Alparslan ve aziz şehitleri de rahmet ve minnetle andı.
CANTEK’E GEÇMİŞ OLSUN
Çandır, tarım konusunda yenilikçi yaklaşımlar gösteren Cantek firmasında meydana gelen yangından duyduğu üzüntüyü dile getirirken, “Maddi hasarlı yangında ölü ya da yaralı olmaması tek tesellimiz olmuştur. Firma sahibi değerli arkadaşım Hakan Karaca ve Cantek ailesine geçmiş olsun dileklerimizi iletiyorum” dedi.
Meclis’te üyeler, sektörlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.